بطور کلی دسته هود های فیلتر دار را میتوان به دو دسته تقسیم نمود:

•هودهایی که برای مراقبت از نمونه داخل آن ها طراحی شده اند.

•هودهایی که برای مراقبت از افراد فعال در محیط آزمایشگاه از هر گونه ویروس ، میکروب و دیگر آلودگی ها طراحی شده اند.

هود لامینار یا ( laminar Flow Hoid) شناخته میشوند دارای جریان خطی آرام می باشند.

در این مدل هود از فیلتر HEPA برای از بین بردن میکروب و پارتیکل ها استفاده میشود،این فیلتر ها دادای تنوع می باشند اما دو نمونه مرسوم که در هود های لامینار استفاده میگردد H14 (با قابلیت پاکسازی ۹۹/۹۹٪) و H13 (با قابلیت پاکسازی ۹۹/۹۵٪) که برای مصارف مختلف از آنها در هود استفاده میگردد.

جنس بدنه خارجی این دستگاها از ورق فولادی با رنگ های عمدتاً الکترو استاتیک با ضخامت ۷۰۰ میکرون ساخته و پوشش داده میشود و داخل دستگاه از جنس استنلس استیل ۳۱۶ می باشد که هم ضد اسید و آب میباشد و هم بهتر و راحتر عاری از آلودگی ها میگردد.

این دستگاها با داشتن فن سانتریفیوژی بک واردر از جنس تمام PVC جریان مکش ودمش را بصورت سیستم نیمه بسته (حدود ۳۰ درصد از هوای ورودی از اگزاست سقفی که دارای فیلتر هپا می باشد خارج میگردد) با سرعت ۰.۳ تا ۰.۵ متر برثانیه در دستگاه به جریان می اندازد.

هود لامینار باید دارای روشنایی ضد انفجار و لامپ UV-C(جهت استریل کردن داخل دستگاه لازم به ذکر است این نور برای پوست و چشم مضر است و هنگام کار با دستگاه لامپ uv باید خاموش باشد) باشد .

درب دستگاه نیز میتواند هم از بصورت برقی و هم دستی باشد.

بسته بدون سیستم دستگاه یکی از الزامات است که باید حتما رعایت شود تا آلودگی نه از بیرون  به داخل و نه ازداخل به بیرون دستگاه نشت پیدا نکند.

انواع هود لامینار وکلاس های مختلف آنها:

بطور کلی هودهای لامینار به دو دسته تقسیم میشنود:

هودها با فیلتر عمودی:

•در این مدل فضای کار بزرگتری  در اختیار کاربر می باشد.

•هوا بصورت مستیم به صورت کاربر دمیده نمیشود

•بیشتر برای محیط های کشت بافت گیاهی استفاده میگردد.

هود ها با فیلتر افقی:

•امکان نزدیک تر بودن نمونه ها به فیلتر

•هوا با سرعت و بصورت مستقیم به نمونه برخورد نمیکند

انواع هود های لامینار با فیلتر افقی:

این مدل از دستگاه برای عاری نگه داشتن محیط کار ،نمونه ی در حال کار و یا هردو مورد طراحی و تولید میگردد تا هرکدام از موارد ذکر شده در بالا را از آلودگی مصون نگهدارد.

هود لامینار کلاس ۱:

این مدل هود برای حفظ سلامت کاربر و پاکی محیط آزمایشگاه مورد استفاده قرار میگیرد و از نمیتواند از نمونه مورد آزمایش در برابر آلودگی ها محیط مناسب را فراهم سازد.

هود لامینار کلاس ۲:

این مدل برای عاری نگه داشتن نمونه از هرگونه آلودگی طراحی شده و باید از متریال های BSL_1,2,3 در آن استفاده کرد. این ندل با محیطی ضد عفونی شد کار را برای کارهای بافت و کشت سلولی اسان میسازد.این مدل بدلیل کاربرد فراوان در تمامی محیط های آزمایشگاهی ، بیمارستانی و صنعتی قابل استفاده می باشد.

هود لامینار کلاس ۳:

این مدل برای بیشینه محافظت از پرسنل و نمونه مورد آزمایش طراحی شده و میتوان در اتاقک آن از پاتوژن های انسانی و مواد BSL_4 استفاده نمود.

نکات مهم در استفاده از هود لامینار:

اتاقی که دستگاه در آن قرار دارد حتما باید بصورت فشار مثبت باشد و بسته به تعداد دستگاهی که در آن قرار دارد باید فشار اتاق تنظیم و تامین گردد.

بهتر است در هنگام استفاده از دستگاه ورودی های اتاق بسته باشد تا هم فشار تعیین شده برای دستگاه تعییر نکند و هم پارتیکل کمتر در محیط وجود داشته باشد.

بهتر است هنگام استفاده از دستگاه بعد از قرار دادن نمونه داخل آن درب دسته بصورت نیمه باز باشد تا جریان ورودی و خروجی داخل دستگاه یکنواختتر گردد.

تاکیید میگردد حتما هنگام استریل کردن دستگاه توسط اشعه فرابنفش(لامپ uv) کسی در اتاق نباشد و در صورت استاندارد بودن لامپ تنها ۱۵ دقیقه برای استریل کردن کافی میباشد.

که در دستگاها با برد تمام هوشمند بعد از داخل فرمان روشن شد لامپ uv دستگاه زمانی را در اختیار کاربر قرار میدهد تا از اتاق خارج شود.

فیلتر های هپتا با قطر ۱۵ سانتیمتر تا ۳۰۰۰ ساعت راندمان کاری را پشتیبانی میکنند و بعد از آن باید تعویض گردند(برخی تولید کنندگان با استفاده از فیلتر ۷سانتیمتری راندمان دستگاه را ۱۵۰۰ ساعت تقلیل میدهند).

لامپ uv داخل دستگاها در صورت استاندارد استفاده شده ۱۵۰۰ ساعت عمر مفید را دارا هستند که بعد از آن باید تعویض گردند.

تمامی این اطلاعات بر روی برد هوشمند دستگاه ثبت و ذخیره میگردد و بعد از اتمام عمر قطعات با دادن آلارم کاربر را از زمان تعویض با خبر میسازد.

سکو بندی(بنچ یکطرفه و دو طرفه) و انواع آن:

سکو بندی ها بنا به محیط و نیاز کاربر طراحی میگردد.

اما استاندارد هایی وجود دارد که اولویت با رعایت این استاندارد ها می باشد.

بطور مثال :

ارتفاع میزکار در حالت نشسته 75 سانتی متر و در حالت ایستاده 90 سانتی متر و عمق آن 60 تا 75 سانتی متر میباشد.

(برای برخی دستگاهای غالبا صنعتی نیاز ایجاب میکند که عمق سکو بیشتر و استراکچر مقاوم تری برای آن طراحی گردد)

فضای بین میزهای کار جهت رفت و آمد کارکنان معمولاً 120 سانتی متر در نظر گرفته می شود.

ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ در ﻓﻀﺎي ﻣﻴﺎﻧﻲ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه از ﻣﻴﺰﻫﺎي دوﻃﺮﻓﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ﻋﺮض ﻫﺮ ﻣﻴﺰ ﺣﺪود 120 تا 160 سانتی ﻣﺘﺮ اﺳﺖ .

ﺑﺮاي ﻛﺎر آزاداﻧﻪ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺮان،ﻓﻀﺎﻳﻲ ﺣﺪود 5 / 1ﻣﺘﺮ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ . 

حال میتوان با در نظر گرفتن این اصول طراحی مناسب را برای پروژه انجام داد.

ﺷﻜﻞ اﺗﺎق و ﻓﻀﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﻋﺎﻣﻞ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه ﻧﺤﻮه اﺳﺘﻘﺮار ﻣﻴﺰ ﻫﺎﺳﺖ . در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻬﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻃﻮل زﻳﺎد ﻣﻴﺰﻫﺎ در ردﻳﻒ ﻫﺎي ﻛﻤﺘﺮ و دﻧﺒﺎل ﻫﻢ ﭼﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ در ﻣﻜﺎﻧﻬﺎي ﻋﺮﻳﺾ ﻣﻴﺰ ﻫﺎي میانی با طول کمتر در چند ردیف قرار میگیرند.

سازه ها در سکو بندی:

در طراحی و ساخت انواع سکو بندی باید بنا به نوع کاربری مجموعه و دستگاهایی که مورد نیاز می باشد سازه درست با تحمل بار مناسب طراحی نمود.

در حالت نرمال و به صورت روتین سازه های C فریم که با پروفیل استاندارد ۳۰×۵۰ ساخته میشوند استفاده میگردد که این سازه ها پس از ساخت با رنگ الکترواستاتیک با ضخامت مناسب ۷۰۰ میکرون پوشیده میشوند بع کار گرفته میشود.

بدنه ها و باکس ها:

در حالت کلی و نرمال بدنه ها و باکس هارا میتوان به ۳ دسته مختلف اصلی تفکیک کرد:

MDF

  این متریال رایجترین و مقرون به صرفه ترین متریال مورد استفاده در سکو بندی ها می باشد. بدلیل قیمت پایین ، زیبایی و دوام مناسب باعث شده بصورت گسترده در آزمایشگاهای صنعتی ، تشخیص طبی و بیمارستان ها استفاده میگردد.

داشتن سطحی صاف و نسبتا صیقلی ، رنگ های بسیار متنوع و شکل پذیری آسان کار بسیار تمیز و بی نقص را به مشتری ارائه میکند.

PVC

این متریال برای محیط های کاملا اسیدی و یا در معرز آب زیاد به کار گرفته میشود زیرا مقاومت ۱۰۰٪ آن در مقابله با اسید و آب باعث میشود که تا سال ها بدون تغییر رنگ و ظاهر در محیط کار استفاده شود

قیمت نسبتا بالا و نداشتن تنوع رنگ باعث شده که از این متریال بصورت محدود و فقط برای محیط های خواص استفاده شود.

STEEL

این متریال نیز مقاومت کاملی در مقابل اسید ها و آب دارد و برای محیط های خواصی فقط و فقط باید از این متریال استفاده کرد

اما قیمت بسیار بالا و محدودیت در شکل پذیری باعث شده استفاده از آن کم و بسیار بسیار محدود باشد.

رویه های سکو بندی:

سطوح کار باید متناسب با نوع کار به حرارت، اسيد، قليا، رنگ ها، حلال های ارگانيک، فشار و یا ضربه مقاوم باشند.

بصورت رایج در آزمایشگاها از سرامیک ضد اسید با زیر سازی مناسب استفاده میشود.

اما میتوان از متریال های غیره نیز بنا به درخواست کارفرما و یا کاهش هزینه استفاده کرد.

استفاده از رویه هایی با مغزی mdf با روکش hpl با ضخامت ۰/۴ میکرون که نسبتا به حرارت و اسید های رقیق شده مقاوم است استفاده کرد.

این روش باعث کاهش هزینه ها میشود که بسیار مناسب برای آزمایشگاهای تشخیص طبی می باشد.

در این مجموعه ها بدلیل نداشتن دستگاهای سنگین نا متعارف و استفاده کم از اسید ها بسیار به صرفه می باشد.

متریال دیگری که میتوان آن را به عنوان رویه کار استفاده کرد استنلس استیل ۳۱۶ می باشد.

استیل ها بدلیل جذب کمتر باکتری ها و نداشتن پارتیکل برای محیط های خواص آزمایشگاهی بالاخص پتروشیمی ها کاربرد دارد .اما بدلیل هزینه سنگینی که به کارفرما تحمیل میکند استفاده از آن رایج نمی باشد.ولی اگری محیطی که در آن از اسید های مختلف حتی بصورت خالص استفاده میشود باید از این متریال استفاده نمود.

ﭘﻮﺷﺶ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻣﻴﺰ ﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ رﻧﮓ روﺷﻦ ﺑﻮده ، ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺿﺮﺑﻪ ، ﺑﺮﺧﻮرد اﺟﺴﺎم ﻧﻮك ﺗﻴﺰ و ﺑُﺮﻧﺪه ﻣﻘﺎوم و ﻋﺎري از زﺑﺮي ، ﻧﺎﺻﺎﻓﻲ و ﺷﻴﺎر ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﺎ از ﺟﻤﻊ ﺷﺪن ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ و ﻳﺎ ﻣﺤﻠﻮﻟﻬﺎي آﻟﻮده در ﺑﻴﻦ درزﻫﺎ و ﻣﻨﺎﻓﺬ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي ﺷﻮﻧﺪ.

نکات مهم در بحث سکوبندی:

•در محیط های کشت که باید قابلیت شستشوی روزانه را داشته باشند می بایست حتما از جنس PVC استفاده نمود.

•در محیط هایی که بخارات اسید و اسید بصورت غلیظ وجود دارد بهتر است از استنلس استیل استفاده نمود.

•در محیط های ایزوله نمیتوان از متریال سرامیک بعنوان رویه استفاده کرد زیرا این جنس دارای پارتیکل می باشد،وجود درز در بین آنها نیز یکی دیگر موارد منع استفاده می باشد.

زیرا در اینگونه محیط ها وجود درز باعث تجمع میکروب ها باکتری ها میگردد.

•یکی از نکات مهم در تجهیز و سکو بندی ها که اغلب توسط پینانکاران و کارفرمایان رعایت نمیشود سیرکولاسیون درست و مناسب محیط میباشد.

این امر هم برای سلامت کارکنان در محیط و هم سالم ماندن تجهیزات بسیار حائز اهمیت است.

•استفاده از شلف برای بنچ های دوطرفه در محیط میتواند هم کاربری بنچ ها را افزایش دهد و هم کار کردن را برای اپراتور آسانتر می نماید.

•در طراحی های مخصوص آزمایشگاها باید تعداد کشو و کمد ها بسیار درست و مناسب انجام شود تا کاربران برای استفاده از آنها دچار مشکل نگردد.

طراحی جای نشیمن برای کاربران باید طوری باشد که نزدیک به دستگاهای مورد استفاده خود و دور از محل انبارش مواد مضر باشد.

شرکت آفتاب نیل فام (فرداد)با سابقه ایی درخشان و کادری مجرب میتواند شمارا در مسیر درست کاری خود قرار دهد.

گروه فرداد با استفاده از تجربیات و مهندسان تحصیل کرده مرتبط با این موضوع با ارائه مشاوره رایگان میتواند طراحی بسیار کارآمد و زیبا را در اختیار مشتریان خود قرار دهد.